KALENDARZ CIESZYŃSKI
„Kalendarz Cieszyński” to wyjątkowe, tradycyjne wydawnictwo ukazujące się nieprzerwanie od 1985 roku dzięki staraniom Macierzy Ziemi Cieszyńskiej. Przez cztery dekady stał się istotnym elementem kulturalnego pejzażu regionu, cenionym przez mieszkańców Śląska Cieszyńskiego, badaczy, regionalistów i wszystkich zainteresowanych historią oraz kulturą nadolziańskiego grodu i jego okolic.
Każdy rocznik „Kalendarza Cieszyńskiego” przynosi ze sobą bogactwo artykułów, które koncentrują się przede wszystkim na tematyce historycznej, ale obejmują również inne dziedziny regionalistyki. Wydawnictwo obejmuje swym zasięgiem obszar całego historycznego Śląska Cieszyńskiego, przyczyniając się tym samym do utrwalania lokalnej tożsamości.
„Kalendarz Cieszyński” ukazuje się corocznie na przełomie listopada i grudnia. Publikacja wydawana jest w nakładzie 300–500 egzemplarzy.
Opracowana przez Książnicę Cieszyńską bibliografia zawartości „Kalendarza Cieszyńskiego” za lata 1985–2018 jest dostępna online pod adresem:
Informacje dla autorów
Serdecznie zapraszamy wszystkich członków Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, a także naszych sympatyków oraz pasjonatów historii i kultury regionu, do przesyłania swoich artykułów do publikacji w kolejnych rocznikach „Kalendarza Cieszyńskiego”. Obecnie materiały przyjmowane są do następujących działów: Etnografia, Historia, Poezja, Różności, Sylwetki, Wspomnienia, Wydarzenia oraz Z życia Macierzy. W przeszłości nasz kalendarz zawierał również działy takie jak: Kultura i zabytki, Obyczaje czy Z kościelnych kręgów. Zachęcamy Autorów do poruszania interesujących, aktualnych i bliskich im tematów.
Nad ostatecznym kształtem publikacji czuwa Kolegium Redakcyjne, które zastrzega sobie prawo do wprowadzania niezbędnych zmian redakcyjnych w treści nadesłanych tekstów.
Aktualny skład Kolegium Redakcyjnego
- Wojciech Święs (przewodniczący)
- Irena French
- Józef Król
- Stefan Król
- Cezary Tomiczek
Zaproszenie do współpracy przy nowym roczniku
Teksty do nowego rocznika „Kalendarza Cieszyńskiego” prosimy przesyłać do końca lipca bieżącego roku na adresy mailowe:
macierz@onet.pl oraz kalendarzcieszynski@gmail.com
Materiały można również dostarczyć osobiście (w formie elektronicznej) do siedziby Zarządu Głównego Macierzy Ziemi Cieszyńskiej przy ul. Pawła Stalmacha 14 w Cieszynie. Do artykułów mile widziane są zdjęcia.
Z przykrością informujemy, iż wydawca nadal nie dysponuje środkami na honoraria autorskie, jednakże wszyscy autorzy artykułów otrzymują egzemplarze autorskie kalendarza.
Z bogatej historii „Kalendarza Cieszyńskiego”
Współczesny „Kalendarz Cieszyński” nawiązuje do bogatej tradycji wydawniczej kalendarzy regionalnych na Śląsku Cieszyńskim. Historycznie pierwszym polskim kalendarzem w regionie był „Kalendarz Cieszyński dla Katolików i Ewangelików”, wydawany od 1857 roku przez Pawła Stalmacha – założyciela Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego, której współczesnym kontynuatorem jest właśnie Macierz Ziemi Cieszyńskiej. Do 1985 roku na Śląsku Cieszyńskim ukazało się co najmniej 101 polskich kalendarzy – najwięcej spośród wszystkich ziem polskich, poza Warszawą i Krakowem. Obecnie (stan na 2022 rok) na tym niewielkim obszarze wydawanych jest dziewięć kalendarzy.
Pierwszy rocznik współczesnego „Kalendarza Cieszyńskiego” pojawił się w 1985 roku, symbolicznie obchodząc 100-lecie utworzenia Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego. Pierwszy nakład wynosił aż 2000 egzemplarzy, co potwierdzało ogromne zainteresowanie inicjatywą w regionie. Idea wydawania kalendarza doskonale wpisywała się w misję Macierzy, którą Leon Miękina – ówczesny prezes stowarzyszenia – ujął w słowach:
Za naczelne zadanie Macierzy na dziś i na jutro można uznać budzenie i rozwijanie umiłowania ziemi rodzinnej w jak najszerszym tego słowa znaczeniu. Nie można jednak kochać czegoś, czego się nie zna, dlatego do rangi pierwszoplanowej urasta sprawa krzewienia wiedzy o regionie.
Leon Miękina, Macierzowym szlakiem, „Kalendarz Cieszyński” 1985, s. 17.
Wybitni współpracownicy
Na przestrzeni ponad 40 lat, w poczet współpracowników „Kalendarza Cieszyńskiego” weszli m.in.: Wiesław Adam Berger, Jan Broda, Józef Budniak, Edward Buława, Józef Chlebowczyk, Grzegorz Chromik, Paweł Czupryna, Robert Danel, Marian Dembiniok, Wacław Dubiański, Kornel Filipowicz, Irena French, Franciszek Glajc, Wacław Gojniczek, Józef Golec, Janusz Guziur, Stanisław Hadyna, Michał Heller, Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Witold Iwanek, Joanna Jurgała-Jureczka, Karol Daniel Kadłubiec, Kazimierz Kaszper, Michał Kawulok, Małgorzata Kiereś, Ryszard Kincel, Karol Klocek, Tadeusz Kopoczek, Józef Kornblum, Jan Król, Józef Król, Stefan Król, Grażyna Kubica-Heller, Izabela Kula, Zbigniew Machej, Władysława Magiera, Janina Marcinkowa, Mariusz Makowski, Emilia Michalska, Leon Miękina, Michael Morys-Twarowski, Robert Mrózek, Krzysztof Nowak, Józef Ondrusz, Bolesław Orszulik, Wiesława Orszulik, Władysław Oszelda, Idzi Panic, Karol Piegza, Józef Pilch, Maria Pilch, Leszek Pindur, Jerzy Polak, Barbara Poloczkowa, Wilhelm Przeczek, Edmund Rosner, Jan Rusnok, Beata Sabath, Władysław Sikora, Miłosz Skrzypek, Władysław Sosna, Janusz Spyra, Grzegorz Studnicki, Krzysztof Szelong, Katarzyna Szkaradnik, Lidia Szkaradnik, Jan Szczepański, Jan Szymik, Maria Wardas, Kazimierz Józef Węgrzyn, Józef Wierzgoń, Antoni Zając, Stanisław Zahradnik, Leszek Pindur.
Przewodniczący Kolegium Redakcyjnego na przestrzeni lat
- Robert Danel (1985–2000)
- Grzegorz Kasztura (2001–2006)
- Andrzej Otczyk (2007–2010)
- Mariusz Makowski (2011–2019)
- Wojciech Święs (2020–nadal)
Zapraszamy również wszystkich zainteresowanych reklamowaniem się w „Kalendarzu Cieszyńskim” oraz osoby, firmy i instytucje chętne do wspierania naszego wydawnictwa do bezpośredniego kontaktu.
Kalendarz Cieszyński 2023
Mamy przyjemność poinformować, że nakładem wydawniczym Macierz Ziemi Cieszyńskiej ukazał się kolejny "Kalendarz Cieszyński". Kalendarz podzielony jest na działy tematyczne i dostarcza osobom zajnteresowanym historią i kulturą Śląska Cieszyńskiego sporo interesujących informacji.Kalendarz Cieszyński można nabyć w Biurze Zarządu MZC, Kołach macierzowych oraz w Ksiegarni przy ul. Głębokiej w Cieszynie. Przewodniczącym Kolegium Redakcyjnego jest Wojciech Święs.Kalendarz Cieszyński ukazuje się blisko od czterech dekad, 38 wydanie zawiera 360 stron, w tym 39 artykułów napisanych przez 30 autorów.
"Artykuły tradycyjnie poświęcone różnorodnej tematyce, napisane przez autorów - pasjonatów, osoby różnych profesji, a także profesjonalnych historyków, których udało się nakłonić do publikacji swoich utworów, to osobista zasługa naszego kolegi redakcyjnego Pana Wojciecha Święsa. Przez lata mocno zmniejszyło się grono wielkich nazwisk związanych z kalendarzem, skąd naturalną rzeczą jest, że publikacja powoli ewoluuje. Kalendarz otwiera artykuł poświęcony wydarzeniu, które wzbudziło duże kontrowersje nad Olzą, mianowicie odsłonięcie w Czeskim Cieszynie repliki słupa granicznego w 100 rocznicę podziału miasta" – odsłaniał kulisy nowego wydania Leszek Pindur.Kalendarz Cieszyński 2022
Ukazał się „Kalendarz Cieszyński” na rok 2022!
Z przyjemnością informujemy, że właśnie ukazał się najnowszy rocznik „Kalendarza Cieszyńskiego” na rok 2022, cenionego periodyku wydawanego przez Macierz Ziemi Cieszyńskiej. Tegoroczna edycja obfituje w interesujące artykuły znakomitych autorów, poświęcone historii, kulturze oraz wybitnym postaciom związanym z regionem.
Wśród szczególnie polecanych tekstów znajdują się:
„Była sobie ulica... czyli rzecz o dawnej Głębokiej” – autorstwa Jana Pawła Borowskiego;
„Splendor Piastów cieszyńskich” – opracowanie Władysława M. Żagana;
„Towarzystwo Naukowej Pomocy dla Księstwa Cieszyńskiego (1872–1914)” – Wojciecha Święsa;
„Hilary Filasiewicz (1846–1922)” – tekst Władysławy Magiery przygotowany wspólnie z Aliną Rakowską;
„Cieszyńskie sentymenty Hermanna Gutherza (1872–1943)” – autorstwa Hanny Grudniewskiej;
„Duchowy ojciec cieszyńskich legionistów” – opracowanie Stefana Króla;
„Miliada Myrdacz-Ożana” – autorstwa Władysławy Magiery;
„Sprawozdanie nieformalne z prac na Nowym Cmentarzu Żydowskim w Cieszynie” – przygotowane przez Irenę French.Ponadto, czytelnicy znajdą w kalendarzu liczne inne wartościowe teksty uznanych historyków i regionalistów, w tym między innymi: Henryki Brańczyk, Lidii Szkaradnik, Krzysztofa Brożka, Macieja Dembinioka, Janusza Guziura, Krzysztofa Kieresia, Daniela Korbela, Jana Kubika, Rudolfa Mizi, Jakuba Skałki oraz Miłosza Skrzypka.
Przewodniczącym Kolegium Redakcyjnego „Kalendarza Cieszyńskiego” jest Wojciech Święs.
Kalendarz Cieszyński 2020
To już 36 edycja tego popularnego almanachu wydawanego przez Macierz Ziemi Cieszyńskiej „Kalendarza Cieszyńskiego”, spora część zawartości którego poświęcona została pamięci zmarłego w 2019 r. Mariusza Makowskiego (przewodniczącego kolegium redakcyjnego periodyku od 2011 r.) oraz zmarłego rok wcześniej Tadeusza Kopoczka (wieloletniego redaktora technicznego periodyku). Ponadto zawiera wiele ciekawych artykułów historycznych i wspomnieniowych oraz unikalnych ilustracji.
"Kalendarz Cieszyński 2020" można zakupić w biurze Zarządu Głównego MZC.
Kalendarz Cieszyński 2019
Do rąk miłośników wydawnictw regionalnych trafił „Kalendarz Cieszyński” na 2019 rok. To już 35 edycja tego popularnego almanachu, ukazującego się od 1985 roku, dzięki staraniom społeczników skupionych w kręgu Macierzy Ziemi Cieszyńskiej. Almanach zredagowany przez kolegium pod przewodnictwem Mariusza Makowskiego, zawiera wiele ciekawych artykułów historycznych i wspomnieniowych oraz unikalnych ilustracji.
"Kalendarz Cieszyński 2019" można zakupić w biurze Zarządu Głównego MZC. Cena jednego egzemplarza wynosi jedyne 25 zł.
Do nabycia są również archiwalne wydania "Kalendarza Cieszyńskiego".
Kalendarz Cieszyński 2018
Kalendarz Cieszyński wychodzi od 1985 roku, czyli ten na nadchodzący 2018 rok to jego 34 numer. 262 strony gęsto zapisane ładnym krojem czcionki. 34 artykuły zilustrowane zdjęciami, kilkanaście wierszy. Całe wydawnictwo (oprócz okładki - tym razem utrzymanej w złotej tonacji dobrze korespondującej ze zdjęciem w sepii) jest czarno-białe, co nie przeszkadza nawet w sferze ilustracji gdyż są nimi czarno-białe zdjęcia archiwalne dotyczące cieszyńskich wydarzeń sprzed stu lat ze zbiorów Muzeum Śląska cieszyńskiego.
Kalendarz Cieszyński 2017
To już trzydziesty trzeci numer rocznika, wydawanego od 1985 roku przez Macierz Ziemi Cieszyńskiej.
Kalendarz Cieszyński 2016
To już trzydziesty drugi numer rocznika, wydawanego od 1985 roku przez Macierz Ziemi Cieszyńskiej.
Kalendarz Cieszyński 2015
W tym roku ukazał się 31 numer kalendarza wydany przez Macierz Ziemi Cieszyńskiej. W Kalendarzu Cieszyńskim znajdziemy 35 artykułów. Mamy 11 poetów. Publikacja zaczyna się...
Kalendarz Cieszyński 2014
To już trzydziesty numer rocznika, wydawanego od 1985 roku przez Macierz Ziemi Cieszyńskiej.
Cena 22,00zł